LADY MONTAGU

 

Leydi Mary 1689 yılında Londra'da soylu bir ailenin kızı olarak dünyaya gelir. Çocukluğundan itibaren şiir yazmak, edebiyatla ilgilenmek en büyük hobisidir. 1712 yılında babasının onayını almadan aşık olduğu  Edward Wortley Montagu ile evlenir.

 

1716 yılında eşi İngiltere'nin Osmanlı elçisi olarak atanınca Leydi Montagu eşi ve oğluyla birlikte İstanbul'a gelir. Lale devrinin başlangıcına rast gelen bu dönemde 2 yılını İstanbul’da geçirir. İstanbul’daki izlenimlerini anlatan mektuplarını İngiltere’deki arkadaşlarına gönderir.

 

 18. Yüzyılın İstanbul’u ve III. Ahmet dönemi Osmanlı toplumunun sosyal -ekonomik yapısı hakkında bilgi veren bu mektupların, soylu bir Avrupalı üstelik bir elçi eşi tarafından yazılmış olması Londra sosyetesinde çok yankı bulur.

 

Lady Montagu mektuplarında, Osmanlı kadınlarının İngiliz kadınlarından çok daha zarif ve bilgili olduklarını, ayrıca pek çok yabancı dili gayet akıcı konuştuklarını ifade eder.  İstanbul’da bulunduğu süre içerisinde Osmanlı kıyafetlerini giymeyi tercih eden Lady Montagu’nun en dikkatini çeken konu ise  aşı uygulaması ile çiçek hastalığının tedavi edilmesidir. Mektubunda şu şekilde bahsetmektedir:

 

“Bazı yaşlı kimseler Eylül ayının ikinci yarısında  çiçek hastalığı  geçiren kişilerin yaralarından aldıkları cerahati bir ceviz kabuğunun içerisini dolduracak kadar topluyorlar. Ardından, ucunu cerahate batırdıkları büyükçe bir iğneyi  aşı yapılacak kişinin vücudunda istediği yere batırıyorlar. Bir tırmık kadar bile acısı olmayan bu batırış sayesinde iğnenin ucundaki cerahat damarlara aktarılmış oluyor. Daha sonra iğne batırılan yeri kabukla kapatıp bir bezle sarıyorlar. Biraz ateş oluyor ancak iki gün istirahatle günlük yaşamlarına dönüyorlar. İnsanlar aşı yaptırarak bu korkunç hastalıktan kurtuluyorlar. Çiçek aşısı uygulamasını İngiltere’de yaymamızın çok önemli bir vatanseverlik görevi olduğuna inanıyorum.”

 

Kendisi de daha önce çiçek hastalığı geçiren ve yüzünde izler kalan Lady Montegu iki oğluna da aşı yaptırır. Böylece İngiltere’de amansız bir hastalık olan çiçek hastalığı, Lady Montegu’nun mektupları sayesinde Osmanlı çiçek aşısıyla tanışarak zamanla amansız bir hastalık olmaktan çıkar.

 

1718 yılında eşiyle birlikte Lonra’ya dönen Lady Montegu İngiliz sosyetesinin aranan bir üyesi olur. Hikayeler ve çeşitli konularda makaleler yazar. Kadın hakları konusundaki görüşlerinden dolayı feminizmin ilk savunucularından biri olarak kabul edilmektedir. Ayrıca mektupları ile o dönem Avrupalıların Osmanlı hakkındaki önyargıların kırılmasını sağlamıştır.

1738 yılında  Venedikli Kont Francesco Algarotti'ye âşık olur. Eşi ve çocuklarını terkederek İtalya'ya gider. Kont Algarotti ile aralarının bozulmasına rağmen yaşamının geri kalan bölümünün çoğunu İtalya'da geçirir.  1762 yılında Londra'da hayata veda eder.

A. Nazlı

 

KAYNAKÇA:

https://tr.wikipedia.org/wiki/Mary_Wortley_Montagu

https://www.fikriyat.com/galeri/kultur-sanat/lady-montagu-osmanlidaki-asiyi-batiya-nasil-tanitti/3

https://tr.pinterest.com/pin/47921183514490314/

https://tr.pinterest.com/pin/362258363749513580/

 

 

 

BENZER YAYINLAR

HELENA  PETROVNA BLAVATSKY